Pełnomocnictwo to oficjalny dokument wydawany w celu udzielenia komuś zgodnego z prawem pozwolenia na dokonywanie jakichś czynności w jego imieniu. Nie każdy wie, że to, do czego upoważnia pełnomocnictwo, zależy od jego rodzaju. Może być ono napisane w konkretnym celu, np. reprezentacji danej osoby przy sprzedaży nieruchomości, gdy jest ona nieobecna, lub też ustanowione tzw. pełnomocnictwo rodzajowe. Sprawdź, jakie są różnice i na czym polegają wszystkie rozwiązania.
Co oznacza pełnomocnictwo?
Zanim poznać rodzaje wszystkich pełnomocnictw, jakie możesz wystawić komuś w celu reprezentowania Cię, lub otrzymać od kogoś, aby działać w jego imieniu, dowiedz się, czym jest właściwie pełnomocnictwo.
Pełnomocnictwo jest dokumentem prawnym, który działa na zasadzie upoważnienia danej osoby (zwanej pełnomocnikiem) do reprezentowania Cię. Na podstawie takiego pisma pełnomocnik może w Twoim imieniu podejmować jakieś decyzje lub wykonywać czynności prawne. Chodzi między innymi o podpisywanie różnych umów, zarządzanie finansami, czy reprezentację Cię w sądzie lub przy załatwianiu innych spraw w instytucjach, w granicach upoważnień, które są w pełnomocnictwie określone.
Pełnomocnictwo wymaga określonych formalności, w tym w niektórych przypadkach formy pisemnej czy nawet notarialnej, w zależności od rodzaju czynności prawnych, do których ma upoważniać. Może być również ograniczone czasowo.
Czym różni się upoważnienie od pełnomocnictwa?
Wiele osób z pewnością czytało już słyszało o czymś takim, jak upoważnienie. Czym ono różni się od pełnomocnictwa i jakie ma znaczenie w kontekście tego, do czego upoważnia pełnomocnictwo?
Te dwa pojęcia różnią się już pod względem definicji, którą warto poznać. Pełnomocnictwo jest aktem prawnym, a upoważnienie ma mniej formalną formę i nie jest traktowane jako akt prawny. Istotny jest też zakres. Ten pierwszy dokument upoważnia pełnomocnika do różnych czynności, w tym do czynności prawnych, co z kolei raczej nie ma miejsca w przypadku upoważnienia. Pełnomocnictwo należy sporządzić niekiedy notarialnie, a upoważnienie można napisać odręcznie w każdym przypadku.
Poznaj wszystkie różnice między upoważnieniem a pełnomocnictwem:
| Pełnomocnictwo | Upoważnienie |
| Akt prawny upoważniający do określonych czynności prawnych | Mniej formalne. Odnosi się do bardziej ograniczonego zakresu działań, nie do czynności prawnych, np. zadań administracyjnych. |
| Często wymaga szczególnej formy, np. notarialnej | Nie zawsze wymaga formy pisemnej, a jeśli tak, nie musi być sporządzone w formie aktu notarialnego |
| Wszystkie czynności wywołują skutki prawne bezpośrednio do mocodawcy (tego, który nadaje pełnomocnictwo). | Działania nie muszą mieć bezpośrednich skutków prawnych dla osoby, która udzieliła upoważnienia. Nie mogą wiązać jej z umowami czy zobowiązaniami. |
Jak widać, główna różnica między pełnomocnictwem a upoważnieniem polega na zakresie uprawnień, formalnościach, jakie trzeba spełnić, czy też na skutkach prawnych czynności dokonywanych przez pełnomocnika lub osobę upoważnioną. Pełnomocnictwo jest bardziej formalnym i szerokim uprawnieniem do działania w imieniu kogoś w zakresie czynności prawnych. Upoważnienie z kolei często dotyczy bardziej ograniczonego zakresu działań.
Jakie są rodzaje pełnomocnictw?
Istnieją trzy podstawowe rodzaje pełnomocnictw:
- Ogólne – najszerszy rodzaj, który umożliwia reprezentację w przypadku katalogu czynności danego typu. Mogą to być np. wszystkie działania związane z prowadzaniem firmy czy zarządzaniem nieruchomością. Co ważne, pełnomocnictwo ogólne obejmuje tylko czynności zwykłego zarządu.
- Gatunkowe (rodzajowe) – nadaje pełnomocnikowi szerokie uprawnienia dotyczące określonej kategorii czynności prawnych.
- Szczególne (do poszczególnej czynności) – ogranicza uprawnienia do konkretnej czynności prawnej, np. sprzedaży mieszkania.
Od tego, jaki rodzaj pełnomocnictwa zostanie spisany, zależy między innymi kwestia, w jakich sprawach i w jaki sposób pełnomocnik może reprezentować osobę, która je udzieliła, i z jakim skutkiem. Przykładowo pełnomocnictwo szczególne może nadać pełnomocnikowi prawo do reprezentowania mocodawcy przy sprzedaży nieruchomości lub w przypadku sprawy podatkowej.
Do czego można upoważnić?
W zależności od tego, jaki rodzaj pełnomocnictwa zostanie spisany aktem notarialnym, pełnomocnik może uzyska różne prawa. Inne upoważnienia mają miejsce w przypadku pełnomocnictwa ogólnego, a inne, jeśli ograniczysz czynności i ustanowisz pełnomocnictwo rodzajowe.
Przykłady, do czego upoważnia pełnomocnictwo:
- Pełnomocnictwo szczególne (do określonej czynności) – może upoważniać np. do zawarcia umowy najmu, sprzedaży nieruchomości.
- Ogólne – umocowanie do zwykłego zarządu. Pełnomocnik może dokonywać czynności, które go nie przekraczają. Może to być więc np. upoważnienie do pobierania czynszu za wynajmowane mieszkanie.
- Rodzajowe – ma zakres przekraczający czynności zwykłego zarządu. Można tym sposobem upoważnić np. do zawierania umów o pracę.
Do czego upoważnia pełnomocnictwo ogólne?
Pełnomocnictwo ogólne ustanawiasz wtedy, kiedy chcesz mieć pełnomocnika działającego w Twoim imieniu tylko i wyłącznie w przypadku czynności zwykłego zarządu. Będą to wszystkie działania związane z podejmowaniem zwykłych, codziennym, standardowych zadań związanych z Twoim życiem lub pracą. Przykładowo Twój pełnomocnik może reprezentować Cię przed organami administracji i dopełniać za Ciebie formalności w urzędach, ale nie wszystkich. Takie pełnomocnictwo np. nie upoważnia do wypełniania i podpisywania deklaracji podatkowych.
Do czego upoważnia pełnomocnictwo notarialne?
Warto pamiętać jedną podstawową zasadę: pełnomocnictwo musi być sporządzone w takiej formie, w jakiej będzie przeprowadzana dana czynność prawna, której ono dotyczy. Jeśli więc np. chodzi o sprzedaż nieruchomości, która będzie odbywała się notarialnie, pełnomocnictwo musi mieć formę aktu notarialnego. Nie zawsze jednak jest to wymagane.
Co może robić pełnomocnik?
Jak już wiadomo, pełnomocnik może dokonywać za Ciebie różnych czynności, działając w Twoim imieniu. W zależności od rodzaju pełnomocnictwa, mogą być to:
- Podpisywanie umów – np. umów o pracę, umowy najmu, umowy kupna-sprzedaży nieruchomości.
- Zarządzanie finansami – dokonywanie transakcji bankowych, inwestycje.
- Reprezentacja w sądzie – reprezentowanie w postępowaniach sądowych, składanie wniosków, uczestnictwo w rozprawach.
- Zarządzanie nieruchomością – kupno, sprzedaż, wynajem, działania związane z utrzymaniem i bieżącymi naprawami.
- Podejmowanie decyzji biznesowych – podpisywanie kontraktów, negocjacje, spotkania biznesowe, zawieranie umów.